Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh bắt đầu vào "mùa" ô nhiễm không khí

Mùa thu đông hàng năm, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh lại chìm trong những ngày không khí ô nhiễm nghiêm trọng. Chỉ số AQI (Chỉ số Chất lượng Không khí) liên tục tăng cao, bụi mịn PM2.5 vượt ngưỡng cho phép, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.

Tình hình ô nhiễm không khí hiện nay

Theo các chuyên gia về môi trường, sở dĩ trong những ngày qua, chỉ số không khí của Hà Nội đột ngột tăng cao là do thành phố đã bước vào… mùa ô nhiễm Thu đông hằng năm.

TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cho biết, vài năm trở lại đây, tình trạng ô nhiễm không khí ở các tỉnh thành phía bắc, trong đó có Hà Nội đang diễn biến xấu.

Theo vị chuyên gia này, mùa ô nhiễm không khí sẽ kéo dài từ tháng 10 tới tận tháng 3 năm sau. Ông Tùng lý giải, giai đoạn này sẽ xuất hiện nhiều yếu tố gia tăng ô nhiễm như gió lặng, nhiệt độ thấp, ít mưa… Những yếu tố này sẽ làm giảm khuếch tán của không khí khiến các chất ô nhiễm lưu cữu ở tầm thấp thay vì thoát lên cao hoặc tỏa rộng ra các vùng khác. Chính vì vậy, nồng độ bụi mịn trong không khí cũng sẽ gia tăng, kéo chỉ số AQI lên cao.

Một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội là do lượng phương tiện giao thông quá lớn. Khói thải từ xe máy, ô tô chứa nhiều chất độc hại như carbon monoxide, nitrogen dioxide và các hạt bụi mịn PM2.5. Bên cạnh đó, các hoạt động xây dựng, công nghiệp cũng góp phần đáng kể vào tình trạng ô nhiễm.

Tác hại của ô nhiễm không khí

Về mức độ nguy hại, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cảnh báo: Trong môi trường, có rất nhiều loại bụi như bụi tổng, bụi PM10, bụi PM2.5, bụi PM1, bụi nano. Chúng được phân loại dựa vào kích cỡ của từng loại theo đơn vị micromet. Hiện nay, thế giới đang lo ngại với PM2.5 hay còn được gọi bằng cái tên khác là bụi mịn. Với đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet, tức là các hạt này bé hơn 1/30 so với sợi tóc của chúng ta.

Bụi PM2.5 được gọi là sát thủ vô hình vì chúng có kích thước nhỏ, chứa nhiều thành phần độc hại, nên khi hít thở nó xâm nhập sâu vào phổi ảnh hưởng đến hệ hô hấp, máu, gây nhiều bệnh như nhồi máu tim, ung thư,… Cần phải lưu ý rằng, không giống như bụi thô, PM2.5 không bị những loại khẩu trang phổ thông ngăn chặn.

Bụi mịn PM2.5, với kích thước siêu nhỏ, có thể xâm nhập sâu vào phổi, gây ra các bệnh hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản. Nghiên cứu cho thấy, ô nhiễm không khí còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ và thậm chí là ung thư phổi.

Giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí

Để giảm thiểu tác động của ô nhiễm tới cơ thể, ông Tùng lưu ý người dân cần thường xuyên theo dõi chất lượng không khí trên các app điện thoại, website. Qua đó, người dân sẽ biết được khu vực mình đang sinh sống có ô nhiễm hay không để có những kế hoạch sinh hoạt phù hợp.

Trong khi đó, các chuyên gia y tế đưa ra lời khuyên: Người dân phải thường xuyên sử dụng khẩu trang, kính che mắt khi đi đường hoặc tiếp xúc với môi trường nhiều khói, bụi; hạn chế lưu thông qua các khu vực nhiều khói công nghiệp.

Đối với trẻ em, các bậc phụ huynh cần hạn chế cho các con ra đường vào thời điểm tan tầm, sử dụng khẩu trang lọc bụi mịn, giữ ấm mũi, họng, cổ, tránh các hoạt động ngoài trời quá lâu và không cần thiết.

Đối với người ở nhà, cần hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào vào thời điểm chất lượng không khí xấu, đặc biệt là các nhà ở gần đường giao thông hoặc điểm ô nhiễm; Sử dụng máy lọc không khí để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và các chất gây ô nhiễm khác.

Người mắc các bệnh về hô hấp cũng được các chuyên gia khuyến cáo không nên ra đường vào các thời điểm chỉ số AQI lên cao.

Xem thêm: Máy lọc không khí - Giải pháp không khí sạch cho gia đình tại Healthy Air